Herstel boksloten en graslanden Olde Maten

Bron foto: Henry Wallinga

UITVOERING HERSTEL BOKSLOTEN EN GRASLANDEN OLDE MATEN GESTART

ANV Horst en Maten is maandag 26 oktober 2020 gestart met het terugzetten van bossingels in de Olde Maten. Staatsbosbeheer en ANV Horst en Maten nemen het natuurherstel van de boksloten en graslandpercelen in de Olde Maten samen ter hand. Staatsbosbeheer gaat dit winterseizoen 11 kilometer van de houtige opslag op de boksloten afzetten. Tegelijkertijd gaat de werkploeg van de ANV, onder regie van de ANV, vanuit de boksloten overgroeide graslandpercelen vrijzagen over een lengte van 14 kilometer. Opdrachtgever is Staatsbosbeheer.

De Olde Maten en Veerslootlanden is een natuurgebied met een slagenlandschap. In het gebied ligt ruim 600 hectare aan natuurlijke graslanden op smalle, langgerekte percelen tussen zogenaamde boksloten met een totale lengte van om en nabij de 225 km. Om de bijzondere natuur van zowel boksloten als graslandpercelen te kunnen behouden is onderhoud vereist. Dit jaar zal het eerste deel van deze ‘inhaaloperatie’ worden uitgevoerd.

Staatsbosbeheer en ANV Horst en Maten werken al jaren samen aan het gebied. De ANV voert beheer- en rentmeestertaken uit in opdracht van Staatsbosbeheer. Zo regelt de ANV de verpachting van graslandpercelen aan circa honderd van haar leden. Van de boksloten wordt 75 km door de ANV beheerd, in opdracht van Staatsbosbeheer. Ze worden jaarlijks of tweejaarlijks gemaaid en gemaaikorfd.

Een groot deel van de boksloten, zo’n 150 km, is aan het verlanden. Dat wil zeggen: ze groeien geleidelijk dicht, waardoor waardevolle natuur is ontstaan met verschillende ‘successiestadia’. De begroeiing bestaat uit een aaneenschakeling van diverse beheertypen. Naast het beheertype zoete plas (74 km) gaat het om bossingel (39 km), moeras (34 km), gemaaid rietland (18 km), kruiden- en faunarijk grasland (19 km), vochtig weidevogelgrasland (18 km), nat schraalland (8 km) veenmosrietland (5 km) en laagveenbos (5 km). Om die bijzondere natuur in stand te kunnen houden is beheer nodig. Zoals het terugzetten en afzetten van bossingels en houtige opslag.

De beheertoestand van de boksloten en de overwoekering van graslandpercelen is al jaren een bron van zorgen van zowel de pachters als van de beide samenwerkingspartners. Het gaat niet alleen steeds meer ten koste van de verpachte oppervlakte en beheerbaarheid, maar ook van natuurwaarden en herkenbaarheid van het historische landschap van de Olde Maten.

De samenwerkingspartners zijn blij dat daaraan nu wat gedaan wordt.

“Deze klussen die SBB en ANV uitvoeren worden gefinancierd door het ministerie van LNV in het kader van natuurherstel. In de Oldematen komen overgangs- en trilvenen voor in oevers en verlandende boksloten. Echter, een groot aantal boksloten is inmiddels o.a. door de hoge stikstofdepositie en nitraatuitspoeling dichtgegroeid met wilgenstruweel. Trilveen komt dan ook nog maar op een zeer beperkt oppervlakte in het gebied voor. Naast het opengraven van verlande boksloten, is het verwijderen van wilgenopslag de belangrijkste maatregel om trilveen in het gebied te behouden en uit te breiden. Aansluitend dienen de trilvenen aan de randen van de boksloten weer in maaibeheer genomen te worden. Dit (gefaseerde) maaibeheer is ook van belang om het habitat van habitatsoort Zeggekorfslak te behouden.”

Ron Blom, Boswachter projecten van Staatsbosbeheer

“In totaal is er in de Olde Maten van alle boksloten met bossingels en houtige opslag ongeveer 34 km met problematische overgroei. Daar kunnen wij dit jaar 14 km van aanpakken. Onder onze regie worden de boksloten vrijgezaagd en de graslandpercelen maaibaar opgeleverd. Afgelopen maandag zijn de mannen van onze werkploeg daarmee begonnen. Het afgezaagde hout wordt met een minikraan met grijper op stapels gelegd. Daarna zal het door loonbedrijf Dunnink met een rupsvoertuig uit de percelen worden gereden en aan de weg worden versnipperd. We pakken dit jaar eerst de percelen aan de Rechterensweg aan. Staatsbosbeheer gaat dit jaar aan de Zwartewaterskloosterweg bezig. Zij gaan daar de houtige opslag van ongeveer 11 km aan boksloten afzetten. Ook dat werk zal worden uitgevoerd door loonbedrijf HDS Dunnink BV uit Staphorst.”

Egbert Wever, Veldcoördinator van ANV Horst en Maten